PROGRAM/PROGRAMLARIN KODU:
11UY0010-3/04 Çelik Kaynakçısı
11UY0014-3/02 Alüminyum Kaynakçısı
11UY0015-4/03 Direnç Kaynak Ayarcısı
11UY0016-4/03 Kaynak Operatörü
11UY0033-3/04 Doğal Gaz Çelik Boru Kaynakçısı
12UY0053-3/03 Otomotiv Sac ve Gövde Kaynakçısı
12UY0053-4/04 Otomotiv Sac ve Gövde Kaynakçısı
PROGRAMIN AMACI:
ÇELİK KAYNAK VE OTOMOTİV SAC VE GÖVDE KAYNAKÇISI İÇİN; Ülkemizde, çelik ve alüminyum malzemelerin ergitmeli kaynak yöntemlerinden herhangi birini elle veya yarı mekanize kaynak donanımlarını kullanarak gerçekleştirecek işletme/kurumlara nitelikli personel arzının sağlanması, bu faaliyetlerin eğitim almış ve nitelik kazandırılmış kişiler tarafından yürütülmesi ve çalışmalarda kalitenin artırılması için;
Adayların sahip olması gereken nitelikleri, bilgi, beceri ve yetkinlikleri tanımlamak,
Adayların, geçerli ve güvenilir bir belge ile mesleki yeterliliğini kanıtlamasına olanak vermek,
Eğitim sistemine ve sınav uygulamalarına referans ve kaynak oluşturmak amacıyla hazırlanmıştır.
ALÜMİNYUM KAYNAK İÇİN; Bu yeterlilik, alüminyum ve alaşımlarının ergitmeli kaynak yöntemlerinden birini elle veya yarı mekanize donanım kullanarak gerçekleştiren kaynakçıların yeterliğinin belirlenmesi, sınanması ve belgelendirilmesi amacıyla hazırlanmıştır.
DİRENÇ KAYNAK AYARCISI VE KAYNAK OPERATÖRLÜĞÜ İÇİN; Ülkemizde, metalik malzemelerin ergitmeli direnç kaynak yöntemlerinden herhangi birini, tam mekanize veya otomatik kaynak donanımlarını kullanarak gerçekleştirecek işletme/kurumlara nitelikli personel arzının sağlanması, bu faaliyetlerin eğitim almış ve nitelik kazandırılmış kişiler tarafından yürütülmesi ve çalışmalarda kalitenin artırılması için;
Adayların sahip olması gereken nitelikleri, bilgi, beceri ve yetkinlikleri tanımlamak,
Adayların, geçerli ve güvenilir bir belge ile mesleki yeterliliğini kanıtlamasına olanak vermek,
Eğitim sistemine, sınav ve belgelendirme kuruluşlarına referans ve kaynak oluşturmaktır.
Bu yeterlilik direnç kaynağında yüksek basınç altında çalışan kaynak operatörlerine uygulanmaz
DOĞALGAZ ÇELİK BORU KAYNAKÇISI İÇİN; Ülkemizde doğal gaz sektörünün gelişmesiyle çelik boru kaynağı yapan, devreye alan, test işlemlerini gerçekleştiren sektörde kalite ve güvenliği sağlayabilen nitelikli iş gücü ihtiyacı doğmuştur.
Bu ihtiyacı karşılamak ve bu doğrultuda Doğal Gaz Çelik Boru Kaynakçısı niteliklerinin belirlenmesi ve belgelendirilmesi amacıyla Doğal Gaz Çelik Boru Kaynakçısı (Seviye 3) ulusal yeterliliği hazırlanmıştır. Bu ulusal yeterlilik eğitim sistemine, sınav ve belgelendirme kuruluşlarına referans ve kaynak oluşturmaktadır.
OTOMOTİV SAC VE GÖVDE KAYNAKÇISI (SEVİYE 3) İÇİN;
Ülkemizde, çelik ve alüminyum malzemelerin ergitmeli kaynak yöntemlerinden herhangi birini elle veya yarı mekanize kaynak donanımlarını kullanarak gerçekleştirecek işletme/kurumlara nitelikli personel arzının sağlanması, bu faaliyetlerin eğitim almış ve nitelik kazandırılmış kişiler tarafından yürütülmesi ve çalışmalarda kalitenin artırılması için;
Adayların sahip olması gereken nitelikleri, bilgi, beceri ve yetkinlikleri tanımlamak,
Adayların, geçerli ve güvenilir bir belge ile mesleki yeterliliğini kanıtlamasına olanak vermek,
Eğitim sistemine, sınav ve belgelendirme kuruluşlarına referans ve kaynak oluşturmaktır.
OTOMOTİV SAC VE GÖVDE KAYNAKÇISI (SEVİYE 4) İÇİN;
Ülkemizde, metalik malzemelerin ergitmeli kaynak veya direnç kaynak yöntemlerinden herhangi birini, tam mekanize veya otomatik kaynak donanımlarını kullanarak gerçekleştirecek işletme/kurumlara nitelikli personel arzının sağlanması, bu faaliyetlerin eğitim almış ve nitelik kazandırılmış kişiler tarafından yürütülmesi ve çalışmalarda kalitenin artırılması için;
Adayların sahip olması gereken nitelikleri, bilgi, beceri ve yetkinlikleri tanımlamak,
Adayların, geçerli ve güvenilir bir belge ile mesleki yeterliliğini kanıtlamasına olanak vermek,
Eğitim sistemine, sınav ve belgelendirme kuruluşlarına referans ve kaynak oluşturmaktır.
Bu yeterlilik yüksek basınç altında çalışan kaynak operatörlerine uygulanmaz.
BAŞVURU İÇİN GEREKEN ÖN ŞARTLAR
Başvuru için gereken ön şart yoktur.
BELGE VERİLMEYECEK ADAYLAR:
Görme engelli olanlar, fiziksel engeli iş yapabilmesine engel olabilecekler, yasal mevzuatın izin verdiği yaş sınırı dışında kalanlar.
BELGE BAŞVURUSU İÇİN İSTENEN EVRAKLAR:
TC Kimlik fotokopisi
Adres, cep telefonu ve e-mail
Adayın iş durumu (çalışıyor/çalışmıyor)
Eğitim seviyesi
Çalışıyorsa firma bilgileri (firma adı, telefonu vb.)
Başvuru bilgisi (ilk başvuru, yenileme)
Başvurduğu standart veya ulusal yeterlilik
Başvurduğu standart veya ulusal yeterliliğin alt birimi ve varsa kapsamı (örnek: kaynakta 135 yöntemi köşe 6 mm gibi)
Banka hesap bilgileri (IBAN numarası ) (MYK teşviği kapsamındaki SINAVLAR İÇİN)
SINAVIN İÇERİĞİ:
İlgili ulusal yeterliliğin başarım ölçütleri
Adayın mesleki yeterlilik belgesi alabilmesi için A grubu yeterlilik birimlerinin tümünden ve B grubu yeterlilik birimlerinin en az bir tanesinden başarılı olması zorunludur TS EN ISO 9606-1 standardındaki gösterimle yeterliliği belgesinde yazılır.
SERTİFİKALANDIRMA SÜRECİ DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİNİN BELİRLENMESİ:
Belgelendirilecek aday yazılı sınav sonuçları ve uygulama sınavı sonuçları ve tahribatlı test sonuçlarına göre değerlendirilir.
TEORİK SINAV KURALLARI
1) Adayların sınav saatinden en az 10 dk önce sınav yerinde bulunmaları gerekmektedir.
2) Kimlik numarası olan nüfus cüzdanı, pasaport veya sürücü belgesi bulundurması gerekmektir. Nüfus cüzdanı, pasaport veya sürücü belgesi yanında olmayan aday sınava alınmaz.
3) Sınav başlamadan önce adaylar Nüfus cüzdanı, pasaport veya sürücü belgesini sınav yetkilisine göstermelidir.
4) Teorik Sınav için kullanılacak sarf malzemeler ve donanım EGEP tarafından karşılanacaktır.
5) Adaylar sınav görevlisi tarafından belirtilen sınav zamanına ve planına uymak zorundadırlar.
6) Yabancı adayların katıldığı sınavlarda yeminli tercüman kullanılmasına izin verilir.
7) Sınav esnasında, sınava giren kişilerin cep telefonu, ses kayıt cihazı, vb. alet ve ekipmanları kullanımı yasaktır.
8) Sınavdan çıkan aday tekrar sınava alınmaz.
9) Sınava giren adaylar arasında 50cm boşluk olmalıdır
10) masaların üzerinden sınavla ilgili olmayan her şey kaldırılmalıdır.
TEORİK SINAVIN SORU SAYISI – BAŞARI PUANI – SÜRESİ:
TEORİK SINAV
ALÜMİNYUM KAYNAKÇISI İÇİN;
Zorunlu birim A1: çoktan seçmeli 10 soru, soru başı 1-2 dk, başarılı olma notu en az %60
Seçmeli birim B1, B2: çoktan seçmeli 10 soru, soru başı 1-2 dk, başarılı olma notu en az %50
ÇELİK KAYNAKÇISI İÇİN;
Zorunlu birim A1: çoktan seçmeli 10 soru, soru başı 1-2 dk, başarılı olma notu en az %60
Seçmeli birim B1: çoktan seçmeli 12 soru, soru başı 1-2 dk, başarılı olma notu en az %50
Seçmeli birim B5, B6, B7, B8, B9: çoktan seçmeli 10 soru, soru başı 1-2 dk, başarılı olma notu en az %50
Seçmeli birim B14: çoktan seçmeli 13 soru, soru başı 1-2 dk, başarılı olma notu en az %50
DİRENÇ KAYNAK AYARCISI İÇİN;
Zorunlu birim A1: çoktan seçmeli 10 soru, soru başı 1-2 dk, başarılı olma notu en az %60
Seçmeli birim B1, B3, B4, B5, B6: çoktan seçmeli 12 soru, soru başı 1-2 dk, başarılı olma notu en az %50
Seçmeli birim B2: çoktan seçmeli 11 soru, soru başı 1-2 dk, başarılı olma notu en az %50
KAYNAK OPERATÖRÜ İÇİN;
Zorunlu birim A1: çoktan seçmeli 10 soru, soru başı 1-2 dk, başarılı olma notu en az %60
Seçmeli birim B2, B3, B4: çoktan seçmeli 12 soru, soru başı 1-2 dk, başarılı olma notu en az %50
Seçmeli birim B5: çoktan seçmeli 13 soru, soru başı 1-2 dk, başarılı olma notu en az %50
Seçmeli birim B6: çoktan seçmeli 10 soru, soru başı 1-2 dk, başarılı olma notu en az %50
DOĞAL GAZ ÇELİK BORU KAYNAKÇISI İÇİN;
Zorunlu birim A1, A2: çoktan seçmeli 10 soru, soru başı 1-2 dk, başarılı olma notu en az %60
Seçmeli birim B1: çoktan seçmeli 12 soru, soru başı 1-2 dk, başarılı olma notu en az %50
Seçmeli birim B9: çoktan seçmeli 10 soru, soru başı 1-2 dk, başarılı olma notu en az %50
Seçmeli birim B14: çoktan seçmeli 13 soru, soru başı 1-2 dk, başarılı olma notu en az %50
OTOMOTİV SAC VE GÖVDE KAYNAKÇISI SEVİYE 3 İÇİN;
Zorunlu birim A1: çoktan seçmeli 10 soru, soru başı 1-2 dk, başarılı olma notu en az %60
Seçmeli birim B1, B2 (Alü-131,141): çoktan seçmeli 10 soru, soru başı 1-2 dk, başarılı olma notu en az %50
Seçmeli birim B1 (111): çoktan seçmeli 12 soru, soru başı 1-2 dk, başarılı olma notu en az %50
Seçmeli birim B5, B6, B9: çoktan seçmeli 10 soru, soru başı 1-2 dk, başarılı olma notu en az %50
OTOMOTİV SAC VE GÖVDE KAYNAKÇISI SEVİYE 4 İÇİN;
Zorunlu birim A1: çoktan seçmeli 10 soru, soru başı 1-2 dk, başarılı olma notu en az %60
Seçmeli birim B1, B2:çoktan seçmeli 10 soru, soru başı 1-2 dk, başarılı olma notu en az %50
Seçmeli birim B3: çoktan seçmeli 12 soru, soru başı 1-2 dk, başarılı olma notu en az %50
Seçmeli birim B5: çoktan seçmeli 13 soru, soru başı 1-2 dk, başarılı olma notu en az %50’dir.
PERFORMANS SINAVI
Yeterliliklerin 4. Maddedeki referans dokümanlarında yer alan standartlarda belirtilen yöntemlerden biri kullanılarak “Beceriler ve Yetkinlikler” kontrol listesine göre performansa dayalı sınava tabi tutulur.
Beceri ve yetkinlikler kontrol listesinde aday tarafından başarılması zorunlu kritik adımlar belirlidir. Adayın, performans sınavından başarı sağlaması için kritik adımların tamamından başarılı performans göstermek koşuluyla sınavın genelinden asgari %80 başarı göstermesi gerekir. Adayın kaynak yaptığı numunesi 4.maddede belirtilmiş olan referans dokümanlarında belirtilen standartlardaki maddelere göre muayene edilir ve değerlendirme sonucunun başarılı olması gerekir. Ayrıca, EN ISO 5817’ye göre sınav parçasındaki aşırı kaynak metali, aşırı dış bükeylik, aşırı kalınlık, aşırı nüfuziyet ve yanma oluğu kaynak kenarı kusurları için C seviyesi, diğer kusurlar için B seviyesi sınırları içinde kalıyorsa yeterli sayılır. Yanma oluğu 0,5 mm’yi geçmemelidir.
SINAVLARA KAÇ KEZ GİRİLEBİLECEĞİ:
Birim için öngörülen sınavların geçerlilik süresi sınavın başarıldığı tarihten itibaren 1 yıldır. Birimin elde edilebilmesi için başarılan sınav tarihleri arasındaki süre farkı bir yılı geçemez.
Yeterlilik birimlerinin geçerlilik süresi birimin başarıldığı tarihten itibaren 2 yıldır.
Adayın kendi ve diğer kişilerin can güvenliğini tehlikeye sokacak bir davranış göstermesi halinde sınava son verilir.
GÖZETİM SIKLIĞI:
Belge geçerlilik süresi içerisinde adaylar gözetime tabi tutulur. Adayın yeterliliği ilgili standartta belirtildiği üzere her 6 ayda bir gözetime tabi tutulur. Gözetim sonucu performansı yeterli bulunmayan veya gözetimi belge sahiplerinden kaynaklanan nedenlerle yapılamayan belge sahiplerinin belgeleri askıya alınır. Belgesinin askıda olma nedeni ortadan kalkan belge sahiplerinin belgelerinin geçerliliği geçerlilik süresi sonuna kadar devam eder. EGEP tarafından verilen süre (bir sonraki gözetim tarihine kadar) içerisinde askıya alma nedeni olan hususların çözümlenememesi durumunda, belgelendirme geri çekilir veya kapsamı daraltılır.
BELGENİN GEÇERLİLİK SÜRESİ:
11UY0010-3 ÇELİK KAYNAKÇISI VE DOĞALGAZ ÇELİK BORU KAYNAKÇISI İÇİN;
TS EN ISO 9606-1 Madde 9.1’ de belirtildiği üzere belgenin geçerliliği seçilen metoda göre 2 yıl veya 3 yıl olarak değişmektedir.
ALÜMİNYUM KAYNAKÇISI İÇİN;
Kaynakçının yayınlanan yeterlilik sınavı belgesi, iki yıllık bir süre için geçerlidir. Belgenin geçerlilik süresi sınav parçasının kaynak yapıldığı tarihte başlar. Bir kaynakçının yeterliliği, ilgili sertifikanın işveren/koordinatör tarafından altı aylık aralıklarla imzalanması ve aşağıdaki koşulların tam olarak yerine getirilmesi halinde, iki yıllık bir süre için geçerlidir.
- a) Kaynakçı, yeterli görüldüğü alandaki kaynak işlerinde sürekli olarak çalıştığını ispatlamalıdır. Altı aydan daha uzun olmayan bir süre ara vermeye izin verilir.
- b) Kaynakçının çalışması, yeterlilik sınavının gerçekleştirildiği teknik koşullarla genel olarak uyumlu olmalıdır,
- c) Kaynakçının bilgi ve becerisinin soruşturulmasına yol açacak özel bir neden olmamalıdır.
Eğer bu koşulların herhangi birine uyulmazsa, yeterlilik iptal edilmelidir.
KAYNAK OPERATÖRÜ VE DİRENÇ KAYNAK AYARCISI İÇİN;
TS EN ISO 14732 Madde 5.1’ de belirtildiği üzere belgenin geçerliliği seçilen metoda göre 3 yıl veya 6 yıl olarak değişmektedir.
OTOMOTİV SAC VE GÖVDE KAYNAKÇISI (SEVİYE 3) İÇİN;
TS EN ISO 9606-1/9606-2’de belirtildiği üzere belgenin geçerliliği seçilen metoda göre 2 yıl veya 3 yıl olarak değişmektedir.
OTOMOTİV SAC VE GÖVDE KAYNAKÇISI (SEVİYE 4) İÇİN;
TS EN ISO 14732 Madde 5.1’ de belirtildiği üzere belgenin geçerliliği seçilen metoda göre 3 yıl veya 6 yıl olarak değişmektedir.
BELGE UZATMA SIKLIĞI:
ÇELİK KAYNAKÇISI VE DOĞALGAZ ÇELİK BORU KAYNAKÇISI İÇİN;
Belge geçerlilik süresinin sonunda belge sahibinin performansı TS EN ISO 9606-1 Madde 9.3’de bulunan ve aşağıda tanımlanan yöntemlerden biri kullanılarak değerlendirmeye tabi tutulur;
- a) Belge geçerlilik süresi 3 yıl olanlar için; 3 yıl sürenin sonunda belge sahibi yeniden sınava girerek belgelendirilir.
- b) Belge geçerlilik süresi 2 yıl olanlar için, son 6 aya ait yapmış olduğu 2 adet kaynak numunesine radyografik veya ultrasonik veya tahribatlı testlerden biri uygulanır. Kaynaklar hatasız veya tespit edilen hata kabul kriterleri içerisinde yer alıyorsa belge geçerlilik süresi 2 yıl daha uzatılır.
ALÜMİNYUM KAYNAKÇISI İÇİN;
Yeterlilik belgesi muayeneyi yapan kişi ya da kuruluş tarafından 2 yıllık periyotlar halinde uzatılabilir. Sertifikadaki yeterliliğin geçerlilik süresi, TS EN ISO 9606-2 madde 5.3'deki ve bununla ilgili olarak aşağıdaki koşulların tümüyle yerine getirilmesi durumunda, orijinal yeterlilik alanı içinde, iki yıllık bir ilave süre için uzatılabilir.
Kaynakçı tarafından yapılan imalat kaynakları, gerekli kalitede olmalıdır. Kırarak muayeneyle ilgili veya örneğin X-ışınları veya ultrasonik muayene belgeleri deney kayıtları gibi, deney kayıtları veya sorumlu koordinatörün yorumları, kaynakçı yeterlik sertifikasıyla ilgili dosyada bulunmalıdır. Sınavı yapan veya sınav kuruluşu, yukarıdaki koşulların yerine getirildiğini onaylamalı ve kaynakçının yeterlilik belgesi imzalamalıdır.
KAYNAK OPERATÖRÜ VE DİREÇ KAYNAK AYARCISI İÇİN;
Belge sahibinin performansı TS EN ISO 14732 Madde 5’te bulunan ve aşağıda tanımlanan yöntemlerden biri kullanılarak değerlendirmeye tabi tutulur;
- a) Belge geçerlilik süresi 6 yıl olanlar için; 6 yıl sürenin sonunda belge sahibi yeniden sınava girerek belgelendirilir.
- b) Belge geçerlilik süresi 3 yıl olanlar için, son 6 aya ait yapmış olduğu 2 adet kaynak numunesine radyografik veya ultrasonik veya tahribatlı testlerden biri uygulanır. Kaynaklar hatasız veya tespit edilen hata kabul kriterleri içerisinde yer alıyorsa belge geçerlilik süresi 3 yıl daha uzatılır.
OTOMOTİV SAC VE GÖVDE KAYNAKÇISI (SEVİYE 3) İÇİN;
Belge geçerlilik süresi içerisinde adaylar gözetime tabi tutulur. Adayın yeterliliği, TS EN ISO 9606-1/9606-2’de belirtilen yönteme göre her 6 ayda bir gözetime tabi tutulur.
Gözetim sonucu performansı yeterli bulunmayan veya gözetimi belge sahiplerinden kaynaklanan nedenlerle yapılamayan belge sahiplerinin belgeleri askıya alınır. Belgesinin askıda olma nedeni ortadan kalkan belge sahiplerinin belgelerinin geçerliliği geçerlilik süresi sonuna kadar devam eder.
OTOMOTİV SAC VE GÖVDE KAYNAKÇISI (SEVİYE 4) İÇİN;
Belge geçerlilik süresi içerisinde adaylar gözetime tabi tutulur. Adayın yeterliliği, TS EN ISO 14732 Madde 5.2’ de belirtilen yönteme göre her 6 ayda bir gözetime tabi tutulur.
Gözetim sonucu performansı yeterli bulunmayan veya gözetimi belge sahiplerinden kaynaklanan nedenlerle yapılamayan belge sahiplerinin belgeleri askıya alınır. Belgesinin askıda olma nedeni ortadan kalkan belge sahiplerinin belgelerinin geçerliliği geçerlilik süresi sonuna kadar devam eder.
BELGENİN ASKIYA ALINMASI – İPTALİ:
Belgeli kişinin, Logoyu yanlış veya yanıltıcı kullandığı tespit edilirse veya belgeli kişi yapılan herhangi bir denetim neticesinde ilgili standart veya ulusal yeterliliklerdeki başarım ölçütlerini, belgenin onaylanması için geçerli sınavlarındaki başarısı gibi sağlayamazsa ve bu durum EGEP’e ispatlanırsa belgesi iptal edilir ayrıca belge geçerlilik süresi dolmuşsa da belgenin geçerliliği biter. Eğer belgeli kişi birden fazla seçmeli birimden belge almışsa hangi yöntem için yeterliliği uygun değilse bu alanda kapsam daraltmasına gidilir.
Belgelerin geçerliliğinin devam edebilmesi için, gerekli koşullarının belli aralıklarla kontrol edilmesi gerekmektedir. Bu koşullar ise ilgili standartlara ve ulusal yeterliliklerde belirlenmiştir. EGEP her belgelendirme programındaki geçerliliğin kontrolünü ilgili standart ve ulusal yeterlilikleri temel alan talimat, belgelendirme programı formlarına bağlı kalarak gerçekleştirmektedir, bu doğrulama (vizeleme) gerçekleştirilemez ise belgeli kişinin belgesi askıya alınır.
Belgesinin askıda olma nedeni ortadan kalkan belge sahiplerinin belgelerinin geçerliliği geçerlilik süresi sonuna kadar devam eder.
KAPSAM DEĞİŞİKLİĞİ / YENİDEN BELGELENDİRME:
Tüm alanlarda belge süresi dolmuş ve uzatma yapılamıyorsa yeniden belgelendirme süreci ile ilk kez belgelendirme süreci aynıdır. Kapsam değişikliklerinde ise ilgili ulusal yeterliliğin koşulları göz önünde bulundurulur.